Het Europees hof voor de Rechten van de Mens heeft op 9 januari 2018 mogen oordelen over het gebruik van camerabeelden via een verborgen camera. Een Spaanse supermarktondernemer had voorraadverschillen en verdacht zijn werknemers van diefstal. Om dit vast te stellen, had hij zichtbare én verborgen camera’s opgehangen. Het personeel had hij vooral wel geïnformeerd over het plaatsen van de zichtbare, maar niet over de verborgen camera’s. Logisch? Nee, alsdus het EHRM.
Wanneer is cameratoezicht disproportioneel?
Het EHRM constateert dat er in strijd is gehandeld met artikel 8 EVRM. Naar Spaans recht moeten burgers geïnformeerd worden over het opslaan en bewerken van persoonlijke data. De werknemers zijn echter niet vooraf gewaarschuwd dat er verborgen camera’s zouden worden geïnstalleerd. De opvatting van de Spaanse rechter, dat de werkgever geen andere mogelijkheid had om de diefstal te bewijzen en daarom tot inzet van de camera’s mocht overgaan, acht het EHRM niet juist, nu de inzet niet proportioneel is geweest.
De werkgever heeft namelijk alle werknemers wekenlang gefilmd, gedurende alle arbeidsuren. In die situatie hadden de werknemers minimaal algemene informatie moeten krijgen over het cameratoezicht, aldus het EHRM. De schending van artikel 8 brengt echter niet mee dat er geen eerlijk proces is geweest als bedoeld in artikel 6 EVRM. De ontslagen zijn namelijk niet alleen gebaseerd op de video-opnamen, maar ook op verklaringen van getuigen en op bekentenissen van drie van de vijf werknemers. Hier doet niet aan af dat deze bekentenissen zijn gedaan nádat de werknemers met de beelden geconfronteerd waren.
Oplossing?
Het is raadzaam de mogelijkheid van cameratoezicht (alvast) op te nemen in een personeelsreglement of privacyprotocol. Daarnaast moet het gebruik ervan zoveel als mogelijk beperkt worden, moet er een gerechtvaardigd belang zijn en/of dient er een concrete aanwijzing te zijn die de inzet ervan rechtvaardigt. Heeft een onderneming een Ondernemingsraad, dan ziet het (voorgenomen besluit tot het) plaatsen van camera’s op een personeelsvolgsysteem en heeft de OR instemmingsrecht.