Ontslag en reorganisatie tijdens en na Corona

De Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid (NOW) beperkt werkgevers in het ontslaan van werknemers. Logisch, de regeling is juist opgesteld om werkgelegenheid tijdens de crisis zoveel als mogelijk te behouden. Wat mag wél en wat mag niet onder de NOW?

Wanneer kan je aanspraak maken op de NOW?

Heb je een terugval in je omzet van meer dan 20% in de periode van 1 maart t/m 31 juli 2020 dan kan je als werkgever een beroep doen op de NOW. Onder de NOW kun je een subsidie krijgen voor (doorbetaalde) loonkosten in de periode 1 maart t/m 31 mei 2020. Deze subsidie is maximaal 90% bij het volledig wegvallen van je totale omzet en anders (procentueel) afhankelijk van de omzetdaling.

Maak je gebruik van deze noodmaatregel, dan is het nog steeds mogelijk om afscheid te nemen van werknemers – dit heeft echter invloed op de hoogte van je (maximale) subsidie. Maak je géén gebruik van de NOW dan staat je niets in de weg om te reorganiseren en werknemers te ontslaan.

Voorwaarden rond de NOW m.b.t. ontslag en loonkosten

Om deel te nemen aan de NOW heeft een werkgever a) de ‘inspanningsverplichting’ om de loonsom zoveel als mogelijk gelijk te houden én geldt b) de voorwaarde om gedurende de periode waarvoor subsidie ontvangen wordt, geen ontslagaanvraag te doen wegens bedrijfseconomische omstandigheden.

a) Inspanningsverplichting om loonsom gelijk te houden

Bij de compensatie wordt de loonsom van het aangiftetijdvak januari 2020 als basis genomen. Wanneer de loonsom over de maanden erna lager is, wordt de hoogte van de subsidie verminderd met 90% van het bedrag waarmee de loonsom is gedaald sinds januari.

De ratio is onder meer om te stimuleren dat de loonkosten van flexwerkers worden doorbetaald en werkgevers het gebruikelijke loon van hun werknemers niet korten. Hierin zit tevens een mechanisme dat ook onder b) terug zal komen: Het ontmoedigen om personeel te ontslaan.

De loonkosten die de werkgever immers bespaart door ontslag of het niet verlengen van een contract, komen in mindering op de subsidie. Deze uitzondering geldt overigens niet, wanneer het (deels) niet werken, voor rekening van de werknemer moet komen en de werknemer om die reden geen recht op loon heeft (artikel 7:628 lid 1 BW).

b) Geen ontslagaanvraag wegens bedrijfseconomische omstandigheden

Deze voorwaarde ziet puur op een ontslagaanvraag bij UVW voor het verkrijgen van een ontslagvergunning wegens bedrijfseconomische redenen (op de zogenoemde “a-grond” uit artikel 7:669 lid 3 BW). Wanneer een werkgever tussen 18 maart en 31 mei 2020 een dergelijk verzoek indient bij UWV én deze niet binnen 5 werkdagen heeft ingetrokken, wordt de subsidie gekort met het loon van deze werknemer – vermeerderd met 50% (strafkorting). Deze korting is overigens dan van toepassing ongeacht of UWV de vergunning toe of afwijst.

Conclusie: Wat mag wel / wat niet onder de NOW

Duidelijk is dat het indienen van een ontslagaanvraag wordt bestraft met een strafkorting van 50%. Maar ook de ‘besparing’ op óf een verlaging van de loonkosten t.o.v. januari 2020 komen in mindering op de toe te kennen subsidie. Daarnaast ontvangt een werkgever pas 90% van de loonkosten als subsidie, wanneer zijn omzet met 100% is gedaald in een tijdvlak. Is je omzetdaling bijvoorbeeld 50%, dan is de maximale subsidie slechts 45%.  

Hoewel een ontslagaanvraag bij UWV (of de vergunning nu wordt verleend of niet) een extra korting oplevert, zal elk verschil in de loonkosten sinds de maand januari resulteren in een korting op de subsidie.

Niet verlengen, proeftijdontslag of vaststellingsovereenkomst

Het is ook (onder de NOW) mogelijk om afscheid te nemen van werknemers. Hierop staat geen sanctie (mits niet via UWV op grond van bedrijfseconomische redenen). Ontslag resulteert in een (directe) besparing op de volledige personeelskosten. Deze besparing zal echter vergeleken worden met de loonsom over januari en (logischerwijs) niet worden meegenomen in de toe te kennen subsidie.

Het is onder de NOW dan ook gewoon mogelijk om vaststellingsovereenkomsten te sluiten, arbeidsovereenkomsten niet te verlengen of werknemers te ontslaan – zowel in proeftijd, op staande voet als op andere gronden dan bedrijfseconomische.

Berekend risico

De keuze om werknemers (wel) te ontslaan onder de NOW, zal van diverse factoren afhankelijk zijn. Nu de hoogte van de subsidie is gekoppeld aan zowel a) omzetverlies als b) de (afname van de) loonsom t.o.v. de maand januari, vormt dat de eerste (financiële) overweging. Daarnaast is er tevens een periode ná de NOW – die (vooralsnog) qua subsidie loopt tot 31 mei 2020.

Advocatenkantoor The Legal Department

Het is dan ook raadzaam om – nu de voorwaarden rond de NOW duidelijk zijn – een plan op te stellen voor de toekomst. Wij helpen je daar graag bij. Neem dan ook geheel vrijblijvend contact met ons op en laat je overtuigen van de toegevoegde waarde van The Legal Department.

Meer informatie over onze specialisaties:

Arbeidsrecht | Ondernemingsrecht |  Huurrecht | Contractenrecht | Algemeen civiel | IE, internet & privacy | Franchise- en mededingingsrecht | Procesrecht | Mediation